Restauratie Mozes en Aäronkerk

Een fort, grachtenpand of kerk behoren allemaal tot het historisch erfgoed in Nederland. Het behoud daarvan, of beter gezegd het restaureren van dit erfgoed is ons specialisme als ERM-gecertificeerd bedrijf. Bij Akerbouw onderscheiden we vijf categorieën van restaureren: restauratief onderhoud, herbestemmen, funderingsherstel, verduurzaming en religieus erfgoed. Tot die laatste categorie behoort ook ons restauratieproject van de Mozes en Aäronkerk aan het Waterlooplein in Amsterdam. Eind 2021 startten onze vaklieden met het herstellen van houtrot, herstel van goten en daken, schilderwerk, leiwerk, restauratie van de klokkenstoel en specifiek steenhouwwerk.

Vanuit Akerbouw hebben projectbegeleider Teije Dijk en uitvoerder Randy Wijker het restauratieproject in goede banen geleid. Er is zeven maanden, op grote hoogte en midden in de drukte van de stad, gerestaureerd. Nu alles is afgerond en netjes geschilderd oogt het rijksmonument weer als vanouds. Teije en Randy weten dat het óók onder die nieuwe verflaag goed zit, ze kijken met trots en voldoening terug op het project.

Bij beide mannen zit het timmerwerk in de familie. Het restauratiewerk, daar zijn ze ingerold. Nu zouden ze niet anders willen. “Er zat veel houtrot in de toren. Sommige rotte plekken kon je met het blote oog zien, daar viel het hout gewoon uit elkaar.” vertelt Teije, “Andere plekken moesten we eerst prikken. Dat gaat nog gewoon zoals vroeger, ik werk zelfs nog met de oude priem van mijn opa”.

"Er zat veel houtrot in de toren. Sommige rotte plekken kon je met het blote oog zien, daar viel het hout gewoon uit elkaar."

“Restauratieprojecten zijn afwisselend en uitdagend,” zegt Randy, “want je komt van alles tegen. Dus je moet creatief zijn en oplossingen zoeken”. Teije: “Er was bijvoorbeeld een luik in de toren die lang had open gestaan en waar duiven in genesteld hadden. Na schoonmaak bleek dat de balk helemaal rot was. Vochtaantasting is een bekende boosdoener in torens. Er zijn plekken waar nooit iemand komt, waardoor een probleem jarenlang kan uitdijen. Maar het gaat wel om belangrijke, dragende torenconstructies. Je komt er alleen vanaf onze bouwsteiger bij, dus ons werk moet goed gebeuren.” Randy vult aan: “Vanaf constructie ga je tot in de details. Zo hebben we het Christusbeeld op de tympaan aan de voorgevel weer vijf vingers gegeven en daarmee in ere hersteld. Juist die afwisseling maakt ons werk nu zo mooi!”

“Uitdagingen zitten niet alleen in de constructie of het materiaal.” vertelt Teije. “Het gaat over tijd, geld en kwaliteit. Specialistische restauratiewerkzaamheden worden op elkaar afgestemd en dienen op de juiste manier te worden uitgevoerd. Gaandeweg tref je situaties aan, breng je advies uit en maak je keuzes om binnen budget te blijven.” Randy gaat verder: “Dat deden we in bouwteam met de opdrachtgever, elke week hielden we een bouwteamvergadering. En er werd goed geluisterd naar ons advies. Samen kom je dan tot besluiten. De gezamenlijke focus lag op het restauratiewerk op hoogte.”

"Als team verdiepen we ons altijd in de historie van het erfgoed en zorgen dat die informatie beschikbaar is voor alle betrokkenen bij het project."

Beide torens van de Mozes en Aäronkerk stonden rondom in de steigers. Het project duurde in totaal zeven maanden. “Best heftig zo midden in de stad”, lacht Randy. “Het is niet zo dat als je vandaag belt, dat er morgen een steiger of een kraan staat. Daar komen voorbereiding en vergunningen bij kijken”. Teije: “En de kerk was al die tijd open, ook voor toeristen. Het was onze verantwoordelijkheid dat iedereen veilig gebruik kon blijven maken van de ruimtes. Zelfs een bijeenkomst van Sant’Egidio met 700 mensen vanuit de hele wereld heeft gewoon kunnen doorgaan. En tijdens tentamens in het conservatorium hebben we het werk stilgelegd. Het vereist dus enige creativiteit om het werk gedaan te krijgen. Dat maakt het elke keer weer uitdagend.”

Teije begeleidde de afgelopen 30 jaar tal van restauratieprojecten. Zo ook een eerdere restauratie van een kerk op het Westeinde in Den Haag, ontworpen door dezelfde architect als de Mozes en Aäronkerk. De brede ervaring van Teije is waardevol en brengt hij graag over op zijn collega’s bij Akerbouw. Als team verdiepen we ons altijd in de historie van het erfgoed en zorgen dat die informatie beschikbaar is voor alle betrokkenen bij het project. Verschillende bouwstijlen door de eeuwen heen maken het afwisselend en uitdagend, elke periode heeft zo zijn charme. En bijkomend voordeel aan het restauratiewerk? Het is een klein wereldje van specialisten onder elkaar. Teije: “Je komt elkaar allemaal van tijd tot tijd weer tegen en dan is het heerlijk om het over al die mooie gebouwen en projecten te hebben”.